Tiêu cự là gì ?
Tiêu cự (focal length) trong nhiếp ảnh là khoảng cách từ
trung điểm của ống kính đến mặt phẳng tiêu cự (focal plane) khi ống kính đang lấy
nét vào một vật thể xa. Tiêu cự thường được đo bằng đơn vị milimét (mm).
Đối với ống kính hội tụ (convex lens), tiêu cự ngắn tương ứng với góc nhìn rộng hơn và tiêu cự dài tương ứng với góc nhìn hẹp hơn. Đối với ống kính phân kì (concave lens), tiêu cự ngắn tương ứng với góc nhìn hẹp hơn và tiêu cự dài tương ứng với góc nhìn rộng hơn.
Tiêu cự cũng liên quan đến độ phóng đại (magnification) của ống
kính, tức là tỉ lệ giữa kích thước của vật thể trên mặt phẳng tiêu cự so với
kích thước thực của vật thể. Khi tiêu cự càng lớn, độ phóng đại càng nhỏ và ngược
lại.
Tiêu cự cũng ảnh hưởng đến khoảng cách lấy nét và độ sâu trường
nét (depth of field) của ảnh, tức là khoảng cách giữa những vật thể trong ảnh
mà được coi là nét và những vật thể không nét. Nếu tiêu cự lớn hơn, độ sâu trường
nét sẽ nhỏ hơn và ngược lại.
Ý nghĩa của tiêu cự trong ống kính máy ảnh ?
Tiêu cự trong ống kính máy ảnh là một trong những thông số
quan trọng để xác định góc nhìn và khoảng cách lấy nét của ống kính. Nó được đo
bằng đơn vị mm và thường được in trên thân ống kính hoặc trong thông số kỹ thuật
của ống kính.
Tiêu cự thường được miêu tả bởi một con số duy nhất, ví dụ
như 50mm, hoặc bởi một dãy con số như 18-55mm. Con số đầu tiên trong dãy này
thường là tiêu cự góc rộng và con số thứ hai thường là tiêu cự trung tâm.
Tiêu cự càng lớn thì góc nhìn càng hẹp, còn tiêu cự càng nhỏ
thì góc nhìn càng rộng. Chẳng hạn, ống kính có tiêu cự 50mm sẽ có góc nhìn
tương đương với mắt người, trong khi ống kính có tiêu cự 200mm sẽ có góc nhìn hẹp
hơn nhiều, tập trung vào chi tiết nhỏ hơn.
Tiêu cự cũng ảnh hưởng đến khoảng cách lấy nét của ống kính. Ống kính có tiêu cự lớn hơn cần phải đặt ở khoảng cách xa hơn để lấy nét đúng. Ngược lại, ống kính có tiêu cự nhỏ hơn thường cần đặt ở khoảng cách gần hơn để lấy nét đúng.